ریه ذغالی در کمین معدنکاران گلستانی

عاطفه زمانی:

مواد معدنی در استان گلستان تنوع چندانی ندارند. ازعمده مواد معدنی قابل استخراج در استان می توان به معادن ذغال سنگ در شرق استان اشاره کرد که جزو مواد معدنی استراتژیک کشور به شمار می‌رود. ۱۱ معدن ذغال سنگ در گلستان فعالیت می کنند که سرمایه گذاری در این بخش می تواند راهگشای بسیاری از گره های درآمدی و اشتغال زایی استان باشد.

به گزارش خبرگزاری تحرک نو از گرگان، میزان تولید ذغال سنگ استان در سال گذشته حدود ۱۸۰ هزارتن بوده است که تقریبا حدود ۱۵ درصد ذغال سنگ موردنیاز کشور را تأمین می‌کند و عمدتا در صنایع فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یکی ازشایع ترین و مهم ترین بیماری ها در معدنکاران ذغال‌سنگ بیماری ریه سیاه یا ریه ذغالی است. این عارضه نوعی بیماری ریوی است که در اثر استنشاق طولانی مدت گرد و غبار موجود در معادن ذغال سنگ ایجاد می‌شود و نوعی بیماری مرتبط با کار محسوب می شود اما قابل اجتناب و پیشگیری است و به ندرت افراد عادی را درگیر می کند. ریه سیاه در حال حاضر نیز در میان کارگران ذغال سنگ شایع است و در صورت عدم درمان می تواند به عوارض جدی مانند نارسایی قلبی، سل و سرطان ریه منجر شود.

گرد و غبار ذغال سنگ از ذرات حاوی کربن تشکیل شده که برای ریه ها مضر می باشد. با استنشاق گرد و غبار ذغال سنگ، ذرات در آلوئول های ریه ته نشین می شود، این کیسه های هوایی کوچک به ریه ها در دریافت اکسیژن کمک می کنند. در صورتی که گرد و غبار ذغال سنگ وارد آلوئول شود، بافت ریه تلاش می کند تا با ذرات مبارزه کرده و آن ها را از بین ببرد که این مسله به التهاب مزمن ریه منجر می شود. تنها کارگران معدن ذغال سنگ که سال ها و برای مدت طولانی در معادن، به ویژه معادن با گرد و غبار شدید مشغول به کار می باشند، می توانند عواقب جدی این بیماری را تجربه کنند. متأسفانه، بیماری ریه ذغالی پیشرونده است، به این معنی که این بیماری می تواند در طول زمان ایجاد شود و حتی پس از اینکه فرد کار در اطراف ذغال سنگ را متوقف کند، ایجاد  شود و بدتر هم شود. به عبارت دیگر، یک معدنچی ممکن است تا سال‌ها پس از توقف کار، علائمی نداشته باشد، اما اگر گرد و غبار کافی در ریه‌های فرد باقی مانده باشد، تنفس فرد سخت‌ تر می‌شود.

ریه سالم صورتی رنگ است اما ریه ای که در معرض گرد و غبار معدن ذغال سنگ قرار گرفته باشد به رنگ سیاه تغییر پیدا می کند. از روش های مختلف برای تشخیص این که آیا فرد به این بیماری مبتلا شده یا خیر استفاده می شود از جمله: آزمایش‌ های که میزان استنشاق اکسیژن توسط ریه ها را اندازه‌ گیری می کنند، معاینه فیزیکی قفسه سینه و صدای تنفس فرد، تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس از قفسه سینه یا سی تی اسکن که به پزشک اجازه می‌ دهد تا داخل ریه‌ های فرد را بررسی کند و به ریه سالم صورتی رنگ است اما ریه ای که در معرض گرد و غبار معدن ذغال سنگ قرار گرفته باشد به رنگ سیاه تغییر پیدا می کند. از روش های مختلف برای تشخیص این که آیا فرد به این بیماری مبتلا شده یا خیر استفاده می شود از جمله: آزمایش‌ های که میزان استنشاق اکسیژن توسط ریه ها را اندازه‌ گیری می کنند، معاینه فیزیکی قفسه سینه و صدای تنفس فرد، تصویر برداری با استفاده از اشعه ایکس از قفسه سینه یا سی تی اسکن که به پزشک اجازه می‌ دهد تا داخل ریه‌ های فرد را بررسی کند و به دنبال جای زخم و التهاب باشد. 

در حوزه معدن نگاه‌‌های مختلفی وجود دارد؛ می‌توان به بهانه مسائل زیست محیطی و منابع طبیعی، جلوی فعالیت‌های معدنی را گرفت اما نگاه دیگر استفاده از این مواهب خدادادی با رعایت الزامات زیست محیطی و حفظ منابع طبیعی است که می‌تواند در توسعه و رشد شاخص‌های اقتصادی از جمله اشتغال پایدار و درآمد سرانه موثر باشد.

بیش از ۲ هزار شغل پایدار در بخش معادن استان ایجاد شده است که باید علاوه بر حفظ این مشاغل، استانداردهای ایمنی لازم برای کارگرانی که در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشند را فراهم نمود. برخی مقررات میزان گرد و غبار ذغال سنگ را در هوا محدود می کند. معادن باید از روش هایی برای کنترل میزان گرد و غبار پیروی کنند.

در هنگام کار  کارفرمایان باید قوانین ایمنی را رعایت کنند. همچنین، با واکسن ها می توان تا حدودی ریه های خود را سالم نگه دارند. از آنجایی که آنفولانزا عامل اصلی ذات الریه است، دریافت واکسن آنفولانزای سالانه ایده خوبی است. وقتی کارگران ذغال سنگ مشغول به کار هستند، باید برخی موارد را رعایت نمایند از جمله ماسک بزنند، قبل از خوردن و آشامیدن دستهای خود را بشویند، به طور منظم از قفسه سینه اشعه ایکس بگیرید. بنابراین علاوه بر این که افرادی  مشغول به کار در معادن باید مسایل ایمنی و بهداشت شخصی را رعایت کنند کارفرماها باید با به روز کردن تهویه ها موجود در معادن و تهیه ماسکهای صنعتی از بروز این عارضه بیماری در معدن کاران جلوگیری کنند.